Część druga serii, w której przedstawiam wyniki badań nad zjawiskiem przemocy domowej kobiet wobec mężczyzn, przeprowadzone w różnych krajach świata, które to można znaleźć w książce Mariana Cabalskiego “Przemoc stosowana przez kobiety”. W tej części będzie o badaniach z krajów europejskich, w tym również z Polski.
Badania z Wielkiej Brytanii
Psycholog John Archer z University of Central Lancashire w opracowaniu Sex differences in aggression beetween heterosexual partners: A meta-analytic review, opisującym wyniki kilkudziesięciu badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii przez ostatnie 40 lat ubiegłego wieku, wyraził przekonanie, że wszystkie one stanowią wystarczające uzasadnienie powszechnie przyjmowanej tezy, iż w związkach heteroseksualnych kobiety są skłonne do stosowania przemocy fizycznej tak jak mężczyźni, a nawet nieco częściej niż oni. Jednocześnie jednak autor zauważył, że w świetle jego przeglądu kobiety dwa razy częściej niż mężczyźni odnoszą rany lub są pozbawiane życia w rezultacie aktów przemocy małżeńskiej.
W 1996 roku po przeprowadzeniu badań nad przemocą w brytyjskich małżeństwach heteroseksualnych (reprezentatywna próba 894 mężczyzn i 971 kobiet) grupa socjologów stwierdziła, że 18% mężczyzn i 13% kobiet było ofiarami przemocy fizycznej ze strony partnerki lub partnera.
W 2004 roku, w badaniu populacji dorosłych Brytyjczyków dotyczących używania alkoholu i agresji w związkach małżeńskich, ustalono, że w ciągu dwuletniego okresu poprzedzającego przeprowadzenie sondażu 16% kobiet stosowało przemoc fizyczną wobec swoich partnerów, a 13% mężczyzn dopuszczało się jej wobec swoich partnerek.
Autorzy referatu przedstawionego w 2005 roku na IX Dorocznej Konferencji Badań Nad Przemocą w Rodzinie w Portsmouth, podali, że w przeprowadzonych przez kilka lat badaniach do stosowania przemocy wobec partnerów przyznało się 29% respondentek i 17% respondentów.
Brytyjska organizacja pozarządowa zajmująca się monitorowaniem zjawisk związanych z funkcjonowaniem rodzin, Campaign Group Parity w raporcie z 2010 roku przedstawiła estymację, w świetle której przemoc kobiet wobec mężczyzn stanowi więcej niż 40% przypadków przemocy domowej w Angli. Zbliżony rezultat (mężczyźni stanowią około 40% ofiar) pokazują dane Office Home (brytyjski odpowiednik polskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych) oraz wyniki ostatnich sondaży przeprowadzonych w ramach British Crime Survey.
Badania z Niemiec
W latach 2003–2004 z inicjatywy Federalnego Ministerstwa ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży przeprowadzono pilotażowe badania “Violence against men. Men’s experiences of interpersonal violence in German”. Jak podają autorzy sprawozdania opublikowanego w 2004 roku, były to pierwsze ogólnoniemieckie sondaże dotyczące interpersonalnej przemocy wobec mężczyzn, obejmujące ich dzieciństwo, młodość oraz życie dorosłe. Dotyczyło to doświadczanie przemocy ze strony obojga płci, w przypadku przemocy ze strony kobiet, była to głównie przemoc domowa.
W kwestii przemocy fizycznej:
Co czwarty z respondentów stwierdził, że doznał aktu przemocy ze strony partnerki co najmniej raz, a w niektórych przypadkach kilka razy. Z reguły – jak stwierdzali badani – były to drobne przejawy agresji fizycznej, których nie uznawali za przejawy stosowania przemocy
Co szósty z respondentów oświadczył, że został przez rozgniewaną partnerkę odepchnięty raz lub kilka razy
Co dziesiąty badany wyznał, że został „uderzony lekko”
Co dwudziesty, oświadczył, że partnerka „ugryzła go lub boleśnie podrapała, silnie kopnęła, pchnęła lub chwyciła” albo „rzucała w niego domowymi przedmiotami w taki sposób, że mógł zostać poraniony”
Około 5% respondentów doznało kontuzji na skutek przemocy małżeńskiej. Taki sam odsetek mężczyzn obawiał się, iż w jednej lub kilku awanturach domowych odniesie poważne lub zagrażające życiu obrażenia cielesne
Żaden z badanych, którzy stwierdzili, że doświadczali przemocy fizycznej ze strony partnerki, nie wezwał policji, chociaż niektórzy uważali, że sprawczynie przemocy powinny być ukarane za czyny, których się wobec nich dopuściły
Częściej odnotowano przypadki przemocy psychicznej, szczegółowe wyniki prezentowały się następująco:
Co piąty z badanych mężczyzn oświadczył, że jego partnerka jest o niego zazdrosna i aktywnie ogranicza mu kontakty z innymi ludźmi
Co szósty indagowany stwierdził, że jego partnerka sprawdza dokąd idzie, z kim się spotyka, co robi i kiedy wróci do domu
Co szesnasty respondent ujawnił, że partnerka przegląda jego korespondencję pocztową, monitoruje połączenia telefoniczne i e-mailowe w celu uniemożliwienia mu kontaktów z jego rodziną i znajomymi
Co dwudziesty przyznał, że jego partnerka decyduje za niego, co powinien robić, a czego mu nie wolno
Z nieco niższą częstotliwością odnotowano także inne formy przemocy psychicznej jak: stosowanie wyzwisk i przekleństw; dokuczliwe wypowiedzi; poniżanie w obecności osób trzecich; podważanie poczucia własnej godności partnera; okazywanie gniewu i złości; przymuszanie do akceptowania decyzji; stosowanie gróźb aby wymusić posłuch; wywieranie innych form silnej presji psychicznej
Badania z Ukrainy
Badania na temat przemocy na Ukrainie przeprowadzono na reprezentatywnej grupie 1116 osób pozostających w związkach małżeńskich lub konkubinatach (558 mężczyzn i 558 kobiet). Badacze posłużyli się zmodyfikowanym dla potrzeb sondażu kwestionariuszem CTS. Wyniki wykazały, że praktycznie taka sama liczba mężczyzn i kobiet dopuściła się kiedykolwiek przemocy fizycznej wobec swojego współpartnera (odpowiednio: 18,7% i 18,5%). Także, niemal identyczna liczba przedstawicieli obu płci przyznała się do użycia tego rodzaju przemocy w ciągu roku poprzedzającym badanie (11,4% mężczyzn i 11,3% kobiet).
Badania z Polski
W 2004 roku Instytut Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego na zlecenie Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy wykonał badania dotyczące przemocy domowej pośród mieszkańców stolicy. Sondażem objęto reprezentatywną próbę 1000 dorosłych mieszkańców Warszawy.
Wyniki prezentowały się następująco:
Wśród ogółu badanych 8% kobiet oraz 5% mężczyzn podczas kłótni małżeńskich było policzkowanych przez partnera
16% kobiet oraz 16% mężczyzn doznawało ze strony partnera popychania i szarpania
7% badanych obojga płci było bitych przez osobę najbliższą (męża lub żonę), w tym 8% kobiet i 4% mężczyzn
W 2010 roku Ośrodek Badania Opinii Publicznej w Warszawie (TNS OBOP) przeprowadził w dniach od 8 do 22 listopada badania pod nazwą „Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce wobec kobiet i wobec mężczyzn” na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Przebadano reprezentatywną grupę 3000 dorosłych Polaków (1500 kobiet i 1500 mężczyzn).
Wyniki badania prezentują się następująco:
39% ofiar przemocy domowej stanowili mężczyźni, 61% – kobiety. W przypadku przemocy fizycznej w rodzinie kobiety stanowiły 63% ogółu ofiar, mężczyźni – 37%. Wśród ofiar przemocy psychicznej: 64% stanowiły kobiety, a 36% mężczyźni. W przypadku ofiar przemocy ekonomicznej kobiet było 70%, a mężczyzn 30%
Mężczyźni stanowili 70% ogółu sprawców przemocy w rodzinie, kobiety 30%. Gdy ofiarą jest kobieta, mężczyźni stanowili 79% sprawców, kobiety 21%. Gdy ofiarą jest mężczyzna, sprawcami byli w 53% mężczyźni, w 47% kobiety
Przemoc kobiet wobec mężczyzn jest częściej akceptowana niż przemoc mężczyzn wobec kobiet
Bibliografia
-Marian Cabalski, Przemoc stosowana przez kobiety -John Archer, Sex differences in aggression between heterosexual partners: A meta-analytic review, “Psychological Bulletin” 1999 -Michelle Carrado et al., Aggression in British heterosexual relationships: A descriptive analysis, „Aggressive Behavior” 1996 -Kathryn Graham, Moira Plant, Martin Plant, Alcohol, gender and partner aggression: A general population study of British adults, „Addiction Research and Theory” 2004 -Nicola Graham-Kevan, John Archer, Using Johnson’s domestic violence typology to classify men and women in a non-selected sample, Paper presented at the 9th Annual Family Violence Research Conference, Portsmouth, July 2005, NH. -Denis Campbell, More than 40% of domestic violence victims are male, „The Observer” 2010 –Federal Ministry for Family Affairs, Senior Citizens, Women and Youth, Violence against men: Men’s experiences of interpersonal violence in Germany. Results of the pilot study -K. Daniel O’Leary et al., Descriptive epidemiology of intimate partner aggression in Ukraine, „Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology” 2008, nr 43 -Małgorzata Przybysz-Zaremba, (Prze)moc kobiet – (nie)moc mężczyzn, „Szkice Humanistyczne Olsztyńskiej Szkoły Wyższej” 2008, Tom VIII, nr 2 –Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce wobec kobiet i wobec mężczyzn (raport z badań ogólnopolskich dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej), listopad 2010
Komentarze